قطره چکان کشاورزی

بحران آب یکی از بزرگترین مشکلات بسیاری از کشور های دنیا است. بسیاری از افراد می گویند که جنگ جهانی سوم بخاطر آب خواهد بود. چرا که خطر خشک سالی و بی ‌آبی با قحطی، گرانی و مرگ انسان ها رابطه مستقیم دارد. با اسراف در مصرف اب و آبیاری به روش های سنتی، مقدار هدر رفت آب بالا میرود. از این رو بشر تصمیم گرفت یک روش جدید برای آبیاری اختراع کند. اسم این روش جدید، آبیاری قطره ای است. برای آبیاری قطره ای نیاز به یک سری تجهیزات داریم. یکی از مهم ترین این تجهیزات، قطره چکان ها هستند. در ادامه به انواع قطره چکان آبیاری میپردازیم.

یکی از مهم‌ترین قطعات سیستم آبیاری قطره‌ای بی شک، قطره چکان کشاورزی است که در قسمت خروجی آب نصب می‌شود. این قطعه باتوجه‌به عملکرد مثبتی که در انتهای خروجی آب دارد می‌تواند موجب جلوگیری از مصرف آب اضافی و ذخیره سرمایه باغداران و کشاورزان شود. به طور خلاصه با توجه ‌به نحوه عملکرد مهم قطره‌چکان قطره چکان کشاورزی بر آن شدیم تا در این مقاله مطالبی را در خصوص نحوه عملکرد این قطعه، ویژگی‌ها و… موردبحث و بررسی قرار دهیم. همراه ما باشید.

مزایای آبیاری قطره ای

از مزایای آبیاری قطره ای میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش راندمان و بازدهی محصول
• بهینه سازی مصرف آب
• کم کردن نیروی کارگری
• کاهش شوری خاک
• راحتی در استفاده

استفاده از قطره چکان آبیاری در آبیاری قطره ای

همانطور که گفته شد، یکی از مهم ترین مشکلات کشور های خشک و نیمه خشک، خطر خشک سالی است. خشک سالی تبعات زیادی دارد. فقر، گرسنگی، مرگ انسان و مرگ میلیون ها جانور آبزی و غیر آبزی به آب بستگی دارد. در گذشته روش آبیاری گیاهان، روشی سنتی بود. امروزه روش آبیاری گیاهان به صورت آبیاری قطره ای است. ابیاری سنتی با آب بسیار زیاد و هدر رقت بالا امکان پذیر است، اما آبیاری قطره ای با آب کم هم امکان میپذیرد. از روش آبیاریی قطره ای برای مزارع گلخانه و غیره استفاده میشود.

قطره چکان کشاورزی چیست؟

به طورکلی به قطره چکان ها یا دیپر ها نازل هایی در انتهای سیستم آبیاری می گویند. وظیفه و رسالت اصلی قطره چکان ها، دریافت مقدار مشخص آب و مواد مغذی و رساندن آن ها به گیاهان است. اغلب قطره چکان ها از جنس پلی اتیلن ساخته میشوند. جنس  اکثر دیپرها  بسیار با دوام و با کیفیت است. همچنین دیپرها در برابر اشعه ماورای بنفش، مواد شیمیایی و کودها نیز مقاوم هستند. مشخص کردن انواع قطره چکان آبیاری، به عوامل زیر بستگی دارد:

• سرعت جریان و فشار آب
• هموار یا ناهموار بودن زمین
• شرایط آب و هوایی
• میزان تبخیر آب
• نوع محصولات کاشته شده
• آرایش لوله ها در زمین کشاورزی

تأثیر آبیاری هوشمندانه در صنعت کشاورزی

امروزه صنعت کشاورزی باتوجه‌به پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه آبیاری هوشمندانه و استفاده از نهال‌های مناسب باتوجه‌به جو زمین در کشور عزیزمان ایران در یک مسیر درست پا نهاده است. کشاورزان کشورمان به سمت پیشرفت و مکانیزه شدن در سه مرحله کاشت، داشت و برداشت حرکت می‌کنند. از تأثیرات مثبت این پیشرفت می‌توان به کیفیت بالای محصولات، ذخیره آب‌های زیرزمینی به علت سیستم آبیاری قطره‌ای، صرفه‌جویی در هزینه، زمان و منابع اشاره کرد.

نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که در واقع آبیاری قطره‌ای یکی از این حرکات مثبتی است که در سال‌های اخیر شاهد مرسوم شدن چشمگیر آن بوده‌ایم که علاوه بر مزارع و باغ‌ها، پارک‌ها و بوستان‌های شهری نیز به این مکانیزم مجهز شده‌اند. از مهم‌ترین اجزای سیستم آبیاری قطره‌ای که نقش چشمگیری در جلوگیری از مصرف بی‌رویه آب دارد، قطره‌چکان‌ها و با دریپرها هستند.

خرید قطره چکان کشاورزی

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، یکی از اجزای مهم و کاربردی در سیستم آبیاری قطره‌ای دریپر یا همان قطره‌چکان‌هایی هستند که خروجی آب را تشکیل می‌دهند و نتیجه تمام طراحی‌ها، لوله‌کشی‌ها و زحمات توسط قطره‌چکان‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. ممکن است خرید قطره‌چکان موضوع سردرگم کننده‌ای برای اکثر کشاورزان، باغداران و حتی افرادی که صاحب یک باغ کوچک یا باغچه شخصی هستند، باشد. ازاین‌رو در ادامه به طور کامل عملکرد این قطعه مهم را شرح می‌دهیم.

آبیاری با قطره چکان کشاورزی

بهترین تعریفی که می‌توان برای قطره چکان کشاورزی در نظر گرفت این است که قطره‌چکان‌ها دستگاه‌هایی بسیار کوچکی هستند که بر روی لوله‌هایی تعبیه می‌شوند تا آب با مقدار معین و یکنواخت از آن خارج شود. این قطره‌چکان‌ها مقدار آب مصرف شده را کاهش داده و تنظیم می‌کنند.

اگر بخواهیم نقش قطره چکان کشاورزی را در یک مثال ساده تشبیه کنیم، باید بگوییم که اگر عملیات آبیاری قطره‌ای را یک فیلم در نظر بگیریم، تمامی سیستم‌های فیلتراسیون، شیرآلات، لوله و اتصالات جزو عوامل پشت‌صحنه هستند که وجودشان الزامی است. طره چکان در واقع جزو عوامل پشت‌صحنه نیست و نقش بازیگر را ایفا می‌کند.

نتیجه ترکیب عملکرد عوامل پشت‌صحنه را بازیگر ارائه می‌کند. اگر سیستم آبیاری قطره‌ای را به یک فیلم تشبیه کنیم، در این صورت سیستم‌های فیلتراسیون، شیرآلات، اتوماسیون، لوله و اتصالات همگی مانند عوامل پشت‌صحنه هستند که وجودشان الزامی است؛ اما قطره‌چکان‌ها نقش بازیگران را ایفا می‌کنند.

یعنی نتیجه تمام طراحی‌ها، لوله‌کشی‌ها و … به ‌وسیله قطره‌چکان‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. یعنی اگر تمام عوامل به‌خوبی کار کنند؛ اما بازیگران نقش خودشان را به‌خوبی ایفا نکنند تمام زحمات بی‌نتیجه خواهد بود. پس باید در انتخاب خروجی و قطره‌چکان مناسب بسیار دقت کنید.

چرا بهتر است از قطره چکان کشاورزی برای آبیاری استفاده شود؟

باتوجه ‌به این موضوع که میزان آب مصرفی گیاهان با یکدیگر متفاوت است و هر گیاه برای رشد و نمو مناسب باید به میزان استانداردی آب مصرف مکند، ازاین‌رو استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای روشی بسیار جذاب خواهد بود.

شایان به ذکر است که در این سیستم‌های آبیاری قطره‌ای از قطره‌چکان‌های متفاوت استفاده می‌شود. در روش آبیاری قطره‌ای تغذیه گیاهان از طریق مرطوب ماندن دائمی گیاهان انجام می‌شود. در ادامه این مطلب درنگی خواهیم داشت با بررسی انواع قطره‌چکان‌ها و نحوه عملکرد هرکدام تا بتوانیم اندک کمکی برای روند خرید شما کرده باشیم.

منظور از قطره چکان کشاورزی انلاین چیست؟

 در میان انواع قطره چکان آبیاری، اولین نوع قطره چکان آنلاین است. به قطره چکان های آنلاین، قطره چکان خارج لوله نیز می گویند. این محصول به صورت جداگونه از لوله خریداری شده و روی لوله های لترال نصب میشوند. بیشترین کاربرد این محصول در مزرعه ها است. قطره چکان های آنلاین خود به دو دسته تقسیم میشوند. در ادامه به این دو دسته به شرح زیر است:

• قطره چکان های جبران کننده ی فشار یا خود تنظیم

به این نوع قطره چکان ها، قطره چکانPCمیگویند. طراحیآنن ها به گونه ای است که با تغییرات فشار جریان ورودی آب، به طورخودکار دبی خروجی ثابت می ماند. انجام این عملیات توسط ماده انعطاف پذیر به نام سیلیکون انجام میشود. در میان انواع قطره چکان آبیاری، این نوع قطره چکان بسیار پرکاربرد است. وظیفه سیلیکون در این محصول، تنظیم خروجی فشار آب به صورت یکنواخت است.

• قطره چکان های ساده یا تنظیمی (پیچی)

 در میان انواع قطره چکان آبیاری به این نوع قطره چکان، non_pc نیز گفته می شود. ساختار کلی این محصول بسیار ساده است. همچنین قابلیت کنترل فشار را نیز ندارند. درواقع دبی خروجی به صورت دستی و به واسطه پیچ تنظیم میشود. قطره های چکان های تنظیمی دیپرهای پیچی برای مزارع کوچک مزارعی که درختان متفاوت با نیاز آبی متفاوت دارند مفید است. این قطره چکان ها قیمت بسیار ارزانی به نسبت دیگر قطره چکان ها دارند.

انواع مختلف قطره چکان کشاورزی

 تمامی قطره‌چکان‌ها بر اساس نوع طراحی و روش تنظیم فشار طبقه‌بندی می‌شوند. یکی از روش‌های آبیاری قطره‌ای این است که می‌توانید لوله آبیاری قطره‌ای را در حدود بسیار کوچک سوراخ کرده و از این مکان‌ها برای خروج آب استفاده کنید. البته توجه داشته باشید که این روش همیشه راهکار خوبی نیست و ممکن است حتی هزینه‌های اضافی و متحمل شده‌ای را برای باغدار به ارمغان بیاورد؛ بنابراین بهتر است از ابتدای کار قطره‌چکان‌های باکیفیت و مناسبی را خریداری کنید. به ‌طورکلی قطره‌چکان‌ها از نظر شکل ظاهری و جزئیات کاربردی به چهار دسته زیر تقسیم می‌شوند:

• قطره چکان کشاورزی با مجرای طولانی

بسیاری از باغبان‌ها و کشاورزهای عزیز در مسیرهای فرعی سیستم آبیاری قطره‌ای گاهی از قطره‌چکان با مجرای بلند استفاده می‌کنند. ویژگی ظاهری این قطره‌چکان به‌صورت یک مسیر طولانی به همراه پیچ‌وخم‌های بسیاری در جهت خروج آب است. از بارزترین عیب‌های این قطره‌چکان احتمال انسداد و گرفتگی، هزینه نگهداری، تعویض در مدت‌زمان کوتاه، عدم صرفه اقتصادی و غیرقابل‌تعمیر بودن آب است.

• قطره چکان کشاورزی چند دهانه‌ای

همان‌طور که از اسمش پیداست این قطره‌چکان دارای چند دهانه خروجی آب است. برای این منظور، دهانه‌ها به یک لوله باریک متصل می‌شوند. این دهانه‌های می‌توانند آب را چند متر دورتر منتقل کنند. قطره‌چکان چنددهانه‌ای برای باغات میوه، درختان و تاکستان‌ها که نیاز به آب بیشتری دارند مورداستفاده قرار می‌گیرند و گزینه بسیار به‌صرفه‌ای است.

• قطره چکان کشاورزی دکمه‌ای

قطره‌چکان دکمه‌ای از یک دهانه بسیار ریز در حدود یک میلی‌متر تشکیل شده است که باید بر روی لوله‌های آبیاری و محل‌های مشخص شده نصب شوند. در بین انواع قطره‌چکان‌ها این نوع از قیمت کمتری برخوردار بوده و همچنین قابلیت نصب آسانی دارد.

• قطره چکان کشاورزی صفحه‌ای

در این مدل از ساخت، قطره‌چکان صفحه‌ای در واقع به‌صورت یک صندوق ساخته می‌شود. ازاین‌رو در واقع از انطباق چند صفحه که هر یک بر روی دیگری عمود است، تشکلی شده است. در تمامی قطره‌چکان‌های صفحه‌ای وقتی آب درون آن وارد می‌شود، روی صفحات درونی و عرضی چرخ خورده و از یک حفره که در پایین آن قرار دارد به‌صورت قطره خارج می‌شود.

انواع قطره‌چکان از نظر وابستگی به فشار

یکی دیگر از دسته‌بندی‌های قطره‌چکان که برای انواع قطره‌چکان‌ها وجود دارد، دسته‌بندی بر اساس فشار و مستقل از فشار آب است. دسته‌بندی دیگری که برای انواع قطره‌چکان وجود دارد، قطره‌چکان‌های وابسته به فشار و مستقل از فشار آب است.

جالب است بدانید در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای عواملی وجود دارد که باعث کاهش فشار آب در طول آبیاری می‌شود. به همین خاطر استفاده از قطره‌چکان‌هایی که مستقل از فشار آب بتوانند به کار خود ادامه دهند امری ضروری و مهم است. به ‌طورکلی قطره‌چکان‌های تنظیم‌کننده فشار یا مستقل از فشار معمولاً نسبت به قطره‌چکان‌های ساده گران‌تر هستند. البته در اکثر مواقع استفاده از قطره‌چکان‌های معمولی یا همان وابسته به فشار می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

اغلب از قطره‌چکان‌های مستقل در زمین‌هایی استفاده می‌شود که اختلاف ارتفاع به 1.5 متر می‌رسد؛ بنابراین اگر زمین مدنظر شما به‌صورت تپه‌ای در مزرعه و حیاط خانه قرار دارد، مجبور به استفاده از این نوع قطره‌چکان هستید. در واقع در سیستم آبیاری مستقل از فشار، قطره‌چکان‌ها بدون درنظرگرفتن فشار آب، فشار خروجی آب را به‌صورت اتوماتیک تنظیم می‌کنند. درحالی‌که، قطره‌چکان‌های وابسته به فشار معمولاً برای مسیرهای کوتاه و صاف بهتر جواب می‌دهد و در مزارعی که امکان افت فشار وجود داشته باشد، کارایی نخواهد داشت.

انواع قطره‌چکان از نظر دبی خروجی

تمامی قطره‌چکان‌ها از نظر دبی خروجی نیز دارای طبقه‌بندی هستند. در دسته اول دریپر‌های دستی و در دستهٔ دوم در یپر‌های اتوماتیک هستند که دبی خروجی در آن‌ها به‌صورت دستی یا اتوماتیک تنظیم می‌شود.

• قطره چکان کشاورزی دستی

همان‌طور که گفته شد، قطره‌چکان‌ها از نظر دبی خروجی نیز دسته‌بندی شده هستند. در دسته اول، قطره‌چکان‌های دستی قرار دارند. ساختار این نوع محصول به نسبت دیگر نوع‌ها بسیار ساده‌تر و روندی پیش پا افتاده‌تر دارد. بزرگ‌ترین تفاوت قطره‌چکان دستی با قطره‌چکان اتوماتیک در اتوماتیک بودن دبی خروجی است. به زبان ساده‌تر، در این مدل درواقع میزان خروجی آب به‌صورت دستی و توسط خود شما باتوجه‌به پیچ تعبیه شده بر رویان باید تنظیم شود. امری بدیهی است که با تنظیم دستی سیستم آبیاری قطره‌ای در باغ‌هایی با مساحت بزرگ به مشکل بر می‌خورید؛ اما این نوع از قطره‌چکان دارای دو مزیت مهم است که خالی‌ازلطف نیست در ادامه به آن اشاره کنیم:

1. مزیت این دریپرها این است که با تغییر فشار آب می‌توانید با تنظیم دبی خروجی میزان، آب خروجی را کنترل کنید تا زمین شما از آبیاری یکسان و یکنواختی بهره‌مند شود.
2. دومین مزیت آن نیز اقتصادی بودن آن‌ها است و قیمت آن‌ها نسبت به دریپرهای اتوماتیک پایین‌تر است.

• قطره چکان کشاورزی اتوماتیک

دومین نوع قطره‌چکان‌ها، نوع اتوماتیک این محصول است که در واقع باتوجه‌به عددی که بر روی آن‌ها نوشته می‌شود می‌توان آن‌ها را از یکدیگر متمایز کرد. به زبان ساده، در واقع اتوماتیک بودن این نوع دریپرها یعنی اینکه دبی خروجی آن‌ها از پیش تعیین شده است. در این صورت چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر فشار سیستم آبیاری قطره‌ای افت کند، قطره‌چکان به طور اتوماتیک میزان آب خروجی را کنترل کرده و حتی می‌تواند به طور کامل آن را قطع کند.

در قطره‌چکان‌های اتوماتیک می‌توانید به طور خودکار آبیاری یکنواختی خواهید داشت و دیگر نیاز نیست برای تنظیم آن‌ها زمان زیادی صرف کنید که برای زمین‌های کشاورزی وسیع‌تر انتخاب هوشمندانه‌ای است. تنها عیب قطره‌چکان‌های اتوماتیک متأسفانه قیمت بالاتر آن‌ها نسبت به دسته اول است.

گرفتگی قطره چکان ها

یکی از بزرگ ترین عیب های سیستم آبیاری قطره ای، گرفتگی قطره چکان ها است. به دلیل رسوب املاح و مواد معدنی موجود در آب تشکیل جلبک ها در درون قطره چکان اتفاق می افتد. برای رفع این مشکل میتوان از سیستم فیلتراسیون استفاده کرد.

این سیستم از تشکیل جلبک و رسوب املاح در داخل قطره چکان جلوگیری می کند. همچنین جالب است بدانید از این سیستم در انواع قطره چکان آبیاری استفاده میشود. شایان به ذکر است که برای نابودی جلبک ها میتوانید از روش اسید شویی نیز استفاده کنید. توجه داشته باشید که مقدار اسید نباید زیاد باشد. در این صورت گیاهان لطمه می بینند.

کلام پایانی

در این مقاله موضوعات مختلفی را در جهت آشنایی با قطره‌چکان‌ها و سیستم آبیاری هوشمندانه قطره‌ای موردبحث و بررسی قرار دادیم. امیدواریم که با خواندن این مطالب توانسته باشیم موضوعات مفیدی را برای شما مخاطبان عزیز عنوان کنیم. در انتهای مقاله مروری خواهیم داشت به نکات جامع و کلی در خصوص قطره‌چکان‌ها:

• استفاده از قطره‌چکان‌ها علاوه به‌صرفه جویی در مصرف آب و زمان می‌تواند موجب کیفیت رشد ممتاز درختان شود.
• قطره‌چکان‌ها را می‌توان از نظر شکل ظاهری و نوع عملکرد به چهار دسته قطره‌چکان دکمه‌ای، با مجرای طولانی، صفحه‌ای و چند دهانه‌ای تقسیم کرد.
• قطره‌چکان‌های دستی قیمت مناسب‌تری به نسبت قطره‌چکان‌های اتوماتیک دارند.

قطره چکان ها به طور کلی دارای انواع مختلفی هستند. هر کدام از آن ها دارای ویژگی هایی هستند که با توجه به نیازکاربران تولید شده اند. همچنین برای جلوگیری از رسوب آب در آن ها از سیستم فیلتراسیون میتوان بهره گرفت. قطره چکان ها در واقع  در روش نوین آبیاری نقش بسیار مهمی دارند.