اتصالات چدنی چیست ؟

امروزه تولید انواع لوله و اتصالات با رشد چشمگیری مواجه شده است. در این میان استفاده از اتصالات چدنی نیز با پیشرفت‌های قابل توجهی روبه‌رو گردیده است. این نوع اتصالات با قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد خود به راحتی جایگاه خود را در بسیاری از صنایع پیدا کرده‌اند. کاربرد اتصالات چدنی به دلیل توانایی انتقال انواع مختلف سیالات از یک نقطه به نقطه‌ای دیگر، بسیار گسترده شده است.

چدن به عنوان یکی از آلیاژهای آهنی شناخته می‌گردد که از ترکیب عناصری همچون آهن، کربن، سیلیسیم، منگنز و گوگرد به‌دست می‌آید. با توجه به ویژگی‌های که در فرآیند تولید اتصالات وجود دارد، این محصولات از تنوع زیادی برخوردار هستند. همین موضوع سبب می‌گردد تا برای هر صنعت و کاربردی، اتصالات مناسب چدنی در دسترس باشد.

کاربرد استفاده از اتصالات چدنی

اتصالات چدنی در پروژه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ از شبکه‌های آبرسانی شهری و روستایی گرفته تا سیستم‌های انتقال فاضلاب، ایستگاه‌های پمپاژ، خطوط انتقال صنعتی و سیستم‌های سرمایش و گرمایش. به دلیل تحمل بارهای مکانیکی بالا، این اتصالات در پروژه‌هایی که در معرض بار ترافیکی یا خاک‌برداری‌های سنگین هستند، کاربرد فراوانی دارند. ضمناً طراحی خاص برخی از اتصالات چدنی مانند فلنچ‌دارها، امکان جداسازی و اتصال مجدد خطوط را بدون آسیب‌دیدگی فراهم می‌کند. همچنین این اتصالات دارای کاربرد های متنوعی هستند که به چند دسته تقسیم می شوند:

• اتصالات دارای ساختاری هستند که دارای آلیاژ هایی مانند، آهن، سیلیسیم و کربن هستند. بنابراین با ویژگی هایی که دارند می توانند در برابر پوسیدگی و خوردگی مقاومت بالایی داشته باشند.
•  استحکام بالای این محصول  می تواند در برابر بسیاری از فشار ها و ضربات مقاومت از خود نشان دهند.
•  بسیار مقرون به صرفه هستند.
•  نصب کردن این اتصالات بسیار آسان است. بنابراین به کار ها سرعت می بخشد.
• باعث شده است تا در کاهش سرو صدا نقش جدی داشته باشد.
• نصب اتصالات چدنی می تواند برای کاهش لرزش بسیار موثر باشد.

مزایای استفاده از اتصالات چدنی

یکی از مزایای بارز اتصالات چدنی طول عمر بالای آن‌ در شرایط مختلف است. این اتصالات به‌واسطه‌ ی ساختار مولکولی چدن در برابر تنش‌ های مکانیکی و حرارتی مقاوم بوده و عملکردی پایدار در درازمدت ارائه می‌ دهند. همچنین، سطح داخلی صاف این اتصالات موجب کاهش افت فشار و افزایش راندمان انتقال سیال میشود. چدن داکتیل نیز به‌ عنوان نوعی چدن نشکن، مقاومت بیشتری در برابر ترک‌ خوردگی و فشارهای ضربه‌ ای دارد که این ویژگی در مناطق زلزله‌ خیز یا سیستم‌های پرفشار اهمیت بالایی پیدا می‌کند.

اتصالات چدنی فلنج دار

اتصالات چدنی فلنج‌دار در 2 نوع اصلی، با استفاده از مواد اولیه چدن داکتیل و چدن خاکستری ساخته می‌گردند. این اتصالات معمولاً برای اتصال لوله‌ها و شیرآلات در سیستم‌های آبرسانی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

فرآیند تولید این اتصالات از دو مرحله اصلی تشکیل شده است. در مرحله اول، ریخته‌گری انجام می‌گردد؛ به این صورت که چدن در کوره ذوب شده و در قالب‌های مخصوص ریخته‌ می‌شود. پس از اینکه مواد خنک و سفت گردیدند، وارد مرحله دوم، یعنی ماشین‌کاری می‌شوند تا به شکل و اندازه نهایی خود دست یابند.

فیتینگ‌های چدنی فلنج‌دار از نوع چدن خاکستری، به دلیل مقاومت کمتر در برابر فشار، نسبت به نوع داکتیل در رتبه پایین‌تری قرار دارند. این اتصالات حداکثر توان تحمل فشار کاری 10 بار را دارند و معمولاً در پروژه‌هایی به کار گرفته می‌شوند که فشار در آن‌ها 10 بار یا کمتر باشد.

استاندارد اتصالات چدنی

در تولید اتصالات چدنی رعایت استانداردهای بین‌ المللی نظیر ISO 2531، EN 545 و AWWA C110 امری مهم تلقی می شود. این استانداردها مشخص‌کننده‌ پارامترهایی نظیر ابعاد، ضخامت، نوع پوشش داخلی و خارجی، جنس چدن و نحوه‌ی اتصال خواهند بود. برای مثال، بسیاری از اتصالات چدنی با پوشش داخلی سیمان اپوکسی و رنگ الکترواستاتیک تولید می شوند تا در برابر زنگ زدگی داخلی و بیرونی مقاومت بیشتری داشته باشند. همچنین رعایت این استانداردها تضمین‌کننده‌ی ایمنی، عملکرد مناسب و هم‌خوانی با دیگر اجزای شبکه لوله‌کشی است.

قیمت اتصالات چدنی

عوامل بسیاری در تعیین قیمت اتصالات دخیل است. به همین دلیل به علم بر این موضوع می توان قیمت های نهایی اتصالات را حدس است. بیشتر از همه باید به تحریم ها و مشکلات اقتصادی ایران توجه داشت که بر قیمت خیلی از متریال ها تاثیرگذاشته است. علاوه بر این موضوع موارد دیگری، چون برند، شرکت تولید کننده، کیفیت هم بر نوسان قیمت تاثیر گذار است. به همین جهت برای انتخاب یک محصول باید موارد بسیاری را مدنظر قرار داد.

خرید اتصالات چدنی

در هنگام خرید اتصالات چدنی، لازم است به چند نکته بسیار مهم توجه شود؛ از جمله اعتبار تولیدکننده یا واردکننده، دارا بودن گواهی‌های استاندارد، نوع چدن به‌کار رفته، کیفیت پوشش داخلی و خارجی، دقت در ساخت فلنچ‌ها و تطابق کامل با نقشه اجرایی پروژه. بسیاری از شرکت‌ های معتبر داخلی مانند مجموعه اتصال آنلاین، امروزه اتصالات چدنی را با کیفیت بالا و قیمت مناسب عرضه می‌کنند. هم چنین امکان خرید عمده، ارسال به محل پروژه و ارائه ضمانت‌ نامه‌های کیفی نیز از جمله خدماتی است که باید در فرآیند انتخاب تامین‌ کننده مدنظر قرار گیرد.

انواع اتصالات چدنی کدام ها هستند؟

این محصول از چدن و یا چدن داکتیل ساخته شده است. اتصالات دارای انواع مختلفی هستند که به صورت کلی به دو دسته، به اتصالات چدنی فلنج دار، اتصالات چدنی فاضلاب  تقسیم می شوند. بنابراین هر کدام دارای کاربرد و ویژگی های مخصوصی هستند.

1. اتصالات فلنج دار چدنی : اتصالات فلنج دار چدنی به صورت یک تکه تولید و ارائه می شود. بنابراین از فلنج هستند.
2. اتصالات چدنی فاضلاب : چدنی فاضلابی ، دارای یک سر کاسه ای شکل است و دارای کاربردی برای استفاده از اتصال لوله می باشد.

هم چنین براساس نوع کاربردی که دارند و به چند دسته تقسیم می شوند؛ از مهم ترین آن ها به عبارت زیر است:

1. زانو فلنج دار چدنی: کاربرد  این زانو برای تغییر جهت مسیر لوله استفاده می شود و می توانند در زاویه های مختلف 90 و 45 درجه تولید شود.
2. سه راهی فلنج دار چدنی:از انواع اتصالات چدنی برای انشعابات یا تغییر مسیر لوله مورد استفاده قرار می گیرد. این سه راهی دارای انواع مختلفی هستند و در بسیاری از موارد مانند؛ آب و فاضلاب، کشاورزی و… استفاده می شود.
3. کمربند چدنی:این نمونه از اتصالات هم از انواع اتصالاتی چدنی محسوب می شود، که برای انشعاب گرفتن از خطوط لوله مورد استفاده قرار می گیرد. این اتصالات از جنس چدن خاکستری داکتیل است که از 2 بخش کمربند و نافی ساخته می شوند. بخش نافی هم به صورت رزوه ای یا فلنج دار تولید می شود و مورد استفاده قرار می گیرد.
4. تبدیل فلنج دار چدنی:تبدیل فلنج دار با اسم کاهنده هم شناخته می شود. در واقع نمونه دیگری از اتصالات چدنی است که در کاهش و با افزایش سایز لوله و اتصالات مورد استفاده قرار می گیرد. در سایز هایی چون 2 تا 24 اینچ وجود دارد.
5. دریچه های چدنی:نمونه های دیگری از اتصالات که در صنعت فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد، دریچه چدنی است. دریچه چدنی از چدن خاکستری و یا چدن داکتیل است که برای پوشش منهول های فاضلاب در بخش های مختلفی به منظور کنترل آب، برق و گاز مورد استفاده قرار می گیرد.

فشار اتصالات چدنی

اتصالات چدنی معمولاً برای تحمل فشارهای نامی از PN10 تا PN25 طراحی و تولید می‌ شوند. این فشار ها متناسب با نوع پروژه و شرایط بهره‌ برداری انتخاب می شوند. در شبکه‌ های توزیع آب شهری معمولاً از اتصالات با فشار کاری PN16 استفاده می‌ شود که توان تحمل فشار تا 16 بار را دارند. چنانچه پروژه در مناطقی با اختلاف ارتفاع زیاد یا سیستم‌ های پرفشار انجام شود، استفاده از اتصالات با فشار نامی بالاتر توصیه می‌گردد. بررسی فشار کاری، کلاس فشاری و تست‌های هیدرواستاتیک در فرآیند خرید و نصب از اهمیت ویژه‌ ای برخوردار است.

کلام آخر

در پاسخ به این سؤال که اتصالات چدنی چیست، باید گفت این اتصالات از آلیاژی آهنی ساخته می‌گردند که ترکیباتی نظیر آهن، کربن، سیلیسیم و دیگر عناصر را در خود جای داده‌اند. این نوع اتصالات به دلیل ویژگی‌های خاص و منحصر‌به‌فرد خود، در صنایع مختلفی مانند آب و فاضلاب، کشاورزی و سایر بخش‌ها به‌کار گرفته می‌شوند. این اتصالات مانند لوله‌های وینوسایلنت عمل کرده و در کاهش صدا و لرزش تأثیر قابل‌توجهی دارند. همچنین، در برابر فشار و خوردگی مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند، که آن‌ها را به یکی از بهترین گزینه‌ها برای کاربردهای صنعتی تبدیل می‌کند.