قطره چکان کشاورزی

قطره چکان کشاورزی یک روش آبیاری قطره ای است که در آن آب به صورت قطره قطره و به طور مستقیم به ریشه گیاهان تزریق می‌شود. این روش آبیاری باعث کاهش مصرف آب در کشاورزی می‌شود و به طور کلی به عنوان یک روش کشت پایدار و صرفه جویانه محسوب می‌شود.

برخلاف سایر روش‌های آبیاری که به صورت پراکنده و گسترده، آب را بر روی سطح زمین پخش می‌کنند، در سیستم آبیاری قطره‌ای، آب مستقیما به نزدیکی ریشه گیاهان تحویل داده می‌شود. به این ترتیب، در مصرف آب صرفه جویی می شود.

نکته :

سیستم آبیاری قطره‌ای برای بسیاری از محصولات کشاورزی مانند گیاهان، سبزیجات، فلفل، خیار، گوجه‌فرنگی، درختان میوه و … مناسب است. در این روش، قطرات آب به صورت ثابت و در فاصله منظمی از هم، از طریق لوله‌های پلاستیکی به گیاهان تزریق میگردد.

یکی از مهم‌ترین قطعات سیستم آبیاری قطره‌ای بی شک، قطره چکان کشاورزی است که در قسمت خروجی آب نصب می گردد. این قطعه باتوجه‌به عملکرد مثبتی که در انتهای خروجی آب دارد می‌تواند موجب جلوگیری از مصرف آب اضافی شود.

مزایای استفاده از قطره چکان کشاورزی :

1- کاهش مصرف آب: این سیستم باعث کاهش مصرف آب می‌شود و به علت اینکه آب به صورت قطرات کوچک به نزدیکی ریشه گیاهان ارسال می‌شود، میزان ابخریدن آب از سطح زمین و تبخیر آب از سطح خاک کاهش پیدا می‌کند. بنابراین، مصرف آب در سیستم آبیاری قطره‌ای حداقل ۴۰ درصد کاهش می‌یابد.

2- کاهش هزینه‌های دستیابی به آب: در برخی مناطق، دسترسی به منابع آب بسیار سخت است و در نتیجه هزینه‌های دستیابی به آب بسیار بالا می‌رود. با استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای، میزان آب مورد نیاز برای آبیاری کمتر می‌شود و هزینه‌های دستیابی به آب نیز کاهش پیدا می‌کند.

3- افزایش عمر مفید خاک: در سیستم آبیاری قطره‌ای، آب به صورت مستقیم به ریشه گیاهان تحویل داده می‌شود و همچنین میزان آبی که به خاک اضافه می‌شود، کمتر از سایر روش‌های آبیاری است. در نتیجه، این سیستم باعث افزایش عمر مفید خاک می‌شود و آلودگی خاک به دلیل آبیاری با آب شور و یا آب با باکتری کمتر نیز کاهش پیدا می‌کند.

4- کاهش آلودگی آب: در سیستم آبیاری قطره‌ای، آب به صورت مستقیم به ریشه گیاهان تحویل داده می‌شود و همچنین میزان آبی که به خاک اضافه می‌شود، کمتر از سایر روش‌های آبیاری است. بنابراین، آلودگی آب کمتر اتفاق می‌افتد و در نتیجه، آبی که برای آبیاری استفاده می‌شود، پاکتر است.

5- کاهش رشد علف‌های هرز: در سیستم آبیاری قطره‌ای، آب به صورت مستقیم به ریشه گیاهان تحویل داده می‌شود و همچنین میزان آبی که به خاک اضافه می‌شود، کمتر از سایر روش‌های آبیاری است. بنابراین، میزان رشد علف‌های هرز در این سیستم کاهش می‌یابد و گیاهان بهتر و سریع‌تر رشد می‌کنند.

قطره چکان کشاورزی چیست؟

به طورکلی به قطره چکان ها یا دیپر ها نازل هایی در انتهای سیستم آبیاری می گویند. وظیفه و رسالت اصلی قطره چکان ها، دریافت مقدار مشخص آب و مواد مغذی و رساندن آن ها به گیاهان است. اغلب قطره چکان ها از جنس پلی اتیلن ساخته میشوند. جنس  اکثر دیپرها  بسیار با دوام و با کیفیت است. همچنین دیپرها در برابر اشعه ماورای بنفش، مواد شیمیایی و کودها نیز مقاوم هستند. مشخص کردن انواع قطره چکان آبیاری، به عوامل زیر بستگی دارد:

• سرعت جریان و فشار آب
• هموار یا ناهموار بودن زمین
• شرایط آب و هوایی
• میزان تبخیر آب
• نوع محصولات کاشته شده
• آرایش لوله ها در زمین کشاورزی

تأثیر آبیاری هوشمندانه در صنعت کشاورزی

 از تأثیرات مثبت این پیشرفت می‌توان به کیفیت بالای محصولات، ذخیره آب‌های زیرزمینی به علت سیستم آبیاری قطره‌ای، صرفه‌جویی در هزینه، زمان و منابع اشاره کرد.نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که در واقع آبیاری قطره‌ای یکی از این حرکات مثبتی است که در سال‌های اخیر شاهد مرسوم شدن چشمگیر آن بوده‌ایم که علاوه بر مزارع و باغ‌ها، پارک‌ها و بوستان‌های شهری نیز به این مکانیزم مجهز شده‌اند.

خرید قطره چکان کشاورزی

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، یکی از اجزای مهم و کاربردی در سیستم آبیاری قطره‌ای دریپر یا همان قطره‌چکان‌هایی هستند که خروجی آب را تشکیل می‌دهند و نتیجه تمام طراحی‌ها، لوله‌کشی‌ها و زحمات توسط قطره‌چکان‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. ممکن است خرید قطره‌چکان موضوع سردرگم کننده‌ای برای اکثر کشاورزان، باغداران و حتی افرادی که صاحب یک باغ کوچک یا باغچه شخصی هستند، باشد. ازاین‌رو در ادامه به طور کامل عملکرد این قطعه مهم را شرح می‌دهیم.

آبیاری با قطره چکان کشاورزی

بهترین تعریفی که می‌توان برای قطره چکان کشاورزی در نظر گرفت این است که قطره‌چکان‌ها دستگاه‌هایی بسیار کوچکی هستند که بر روی لوله‌هایی تعبیه می‌شوند تا آب با مقدار معین و یکنواخت از آن خارج شود. این قطره‌چکان‌ها مقدار آب مصرف شده را کاهش داده و تنظیم می‌کنند.

اگر بخواهیم نقش قطره چکان کشاورزی را در یک مثال ساده تشبیه کنیم، باید بگوییم که اگر عملیات آبیاری قطره‌ای را یک فیلم در نظر بگیریم، تمامی سیستم‌های فیلتراسیون، شیرآلات، لوله و اتصالات جزو عوامل پشت‌صحنه هستند که وجودشان الزامی است. طره چکان در واقع جزو عوامل پشت‌صحنه نیست و نقش بازیگر را ایفا می‌کند.

نتیجه ترکیب عملکرد عوامل پشت‌صحنه را بازیگر ارائه می‌کند. اگر سیستم آبیاری قطره‌ای را به یک فیلم تشبیه کنیم، در این صورت سیستم‌های فیلتراسیون، شیرآلات، اتوماسیون، لوله و اتصالات همگی مانند عوامل پشت‌صحنه هستند که وجودشان الزامی است؛ اما قطره‌چکان‌ها نقش بازیگران را ایفا می‌کنند.

یعنی نتیجه تمام طراحی‌ها، لوله‌کشی‌ها و … به ‌وسیله قطره‌چکان‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. یعنی اگر تمام عوامل به‌خوبی کار کنند؛ اما بازیگران نقش خودشان را به‌خوبی ایفا نکنند تمام زحمات بی‌نتیجه خواهد بود. پس باید در انتخاب خروجی و قطره‌چکان مناسب بسیار دقت کنید.

چرا بهتر است از قطره چکان کشاورزی برای آبیاری استفاده شود؟

باتوجه ‌به این موضوع که میزان آب مصرفی گیاهان با یکدیگر متفاوت است و هر گیاه برای رشد و نمو مناسب باید به میزان استانداردی آب مصرف مکند، ازاین‌رو استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای روشی بسیار جذاب خواهد بود.

شایان به ذکر است که در این سیستم‌های آبیاری قطره‌ای از قطره‌چکان‌های متفاوت استفاده می‌شود. در روش آبیاری قطره‌ای تغذیه گیاهان از طریق مرطوب ماندن دائمی گیاهان انجام می‌شود. در ادامه این مطلب درنگی خواهیم داشت با بررسی انواع قطره‌چکان‌ها و نحوه عملکرد هرکدام تا بتوانیم اندک کمکی برای روند خرید شما کرده باشیم.

منظور از قطره چکان کشاورزی انلاین چیست؟

 در میان انواع قطره چکان آبیاری، اولین نوع قطره چکان آنلاین است. به قطره چکان های آنلاین، قطره چکان خارج لوله نیز می گویند. این محصول به صورت جداگونه از لوله خریداری شده و روی لوله های لترال نصب میشوند. بیشترین کاربرد این محصول در مزرعه ها است. قطره چکان های آنلاین خود به دو دسته تقسیم میشوند. در ادامه به این دو دسته به شرح زیر است:

• قطره چکان های جبران کننده ی فشار یا خود تنظیم

به این نوع قطره چکان ها، قطره چکانPCمیگویند. طراحیآنن ها به گونه ای است که با تغییرات فشار جریان ورودی آب، به طورخودکار دبی خروجی ثابت می ماند. انجام این عملیات توسط ماده انعطاف پذیر به نام سیلیکون انجام میشود. در میان انواع قطره چکان آبیاری، این نوع قطره چکان بسیار پرکاربرد است. وظیفه سیلیکون در این محصول، تنظیم خروجی فشار آب به صورت یکنواخت است.

• قطره چکان های ساده یا تنظیمی (پیچی)

 در میان انواع قطره چکان آبیاری به این نوع قطره چکان، non_pc نیز گفته می شود. ساختار کلی این محصول بسیار ساده است. همچنین قابلیت کنترل فشار را نیز ندارند. درواقع دبی خروجی به صورت دستی و به واسطه پیچ تنظیم میشود. قطره های چکان های تنظیمی دیپرهای پیچی برای مزارع کوچک مزارعی که درختان متفاوت با نیاز آبی متفاوت دارند مفید است. این قطره چکان ها قیمت بسیار ارزانی به نسبت دیگر قطره چکان ها دارند.

انواع قطره چکان کشاورزی

قطره چکان های کشاورزی یکی از بخش های بسیار مهم آبیاری قطره ای به شمار میروند و وظیفه آن ها آبیاری گیاهان و درختان  به شکل یکنواخت است. این قطره چکان ها نوعی اتصالات فرعی محسوب میشوند که محل نصب آن ها روی لوله های آبیاری می باشد. قطره چکان ها از مواد بسیار با کیفیت پلی اتیلنی تولید میشوند و مقاومت بسیار زیادی در برابر عواملی مانند نور خورشید، انواع کودها و مواد شیمیایی از خود نشان میدهند. این قطره چکان ها دارای انواع گوناگونی هستند که در ادامه آن ها را بررسی میکنیم:

قطره چکان کشاورزی نرمال

این مدل ها به گونه ای هستند که با فشار یک بار به میزان آبدهی که روی آن ها مشخص شده است آب  خارج میگردد. زمانی که فشار آب و شیب زمین کم و زیاد میشود دبی آب خروجی مربوط به آن ها نیز بیشتر یا کمتر میگردد.

قطره چکان کشاورز تنظیمی

از دیگر انواع قطره چکان کشاورزی میتوان به نوع تنظیمی آن ها اشاره کرد.خروجی آب این مدل قابل تنظیم به اندازه های 2 تا     120 لیتر می باشد که بستگی به نوع قطر چکان دارد. یکی از مهم ترین مزیت های قطره چکان تنظیمی قابلیت تنظیم دستی دبی است از طرف دیگر این مدل ها از قیمت های مناسبی نیز برخوردار هستند.

قطره چکان بین خطی

در برخی مواقع لازم است که دو لوله  16 به یکدیگر وصل شوند و به شکل همزمان نیز یک قطره چکان نصب گردد. در این شرایط از قطره چکان های بین خطی استفاده می کنند. لازم به ذکر است که این مدل ها روی لوله نصب نمیشوند و در مسیر آن قرار میگیرند. برای نصب آن ها نیاز است که لوله 16 میلیمتر را برش داده و قطره چکان را در فضای بین دو طرف لوله قرار دهند.

قطره چکان داخل خط

قطره چکان های داخل خط نوعی از قطره چکان های مورد استفاده در کشاورزی هستند که در لوله ها و نوارهای آبیاری تعبیه میشوند و قابل مشاهده نیستند این قطره چکان ها در هنگام تولید داخل لوله قرار میگیرند که در دو شکل استوانه ای یا پلاک درون لوله ها تعبیه میگردند.  این نوع از قطره چکان ها در سه مدل نرمال، کنترل فشار و کنترل فشار و ضد مکش موجود هستند.

قطره چکان کوزه ای

این نمونه از قطره چکان ها بسیار کوچک هستند و بیشتر در منازل جهت آب دهی به گلدان ها مورد استفاده قرار میگیرند و باید آن ها را به لوله آبیاری وصل کنید.

انواع قطره‌چکان از نظر وابستگی به فشار

یکی دیگر از دسته‌بندی‌های قطره‌چکان که برای انواع قطره‌چکان‌ها وجود دارد، دسته‌بندی بر اساس فشار و مستقل از فشار آب است. دسته‌بندی دیگری که برای انواع قطره‌چکان وجود دارد، قطره‌چکان‌های وابسته به فشار و مستقل از فشار آب است.

جالب است بدانید در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای عواملی وجود دارد که باعث کاهش فشار آب در طول آبیاری می‌شود. به همین خاطر استفاده از قطره‌چکان‌هایی که مستقل از فشار آب بتوانند به کار خود ادامه دهند امری ضروری و مهم است. به ‌طورکلی قطره‌چکان‌های تنظیم‌کننده فشار یا مستقل از فشار معمولاً نسبت به قطره‌چکان‌های ساده گران‌تر هستند. البته در اکثر مواقع استفاده از قطره‌چکان‌های معمولی یا همان وابسته به فشار می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

اغلب از قطره‌چکان‌های مستقل در زمین‌هایی استفاده می‌شود که اختلاف ارتفاع به 1.5 متر می‌رسد؛ بنابراین اگر زمین مدنظر شما به‌صورت تپه‌ای در مزرعه و حیاط خانه قرار دارد، مجبور به استفاده از این نوع قطره‌چکان هستید. در واقع در سیستم آبیاری مستقل از فشار، قطره‌چکان‌ها بدون درنظرگرفتن فشار آب، فشار خروجی آب را به‌صورت اتوماتیک تنظیم می‌کنند. درحالی‌که، قطره‌چکان‌های وابسته به فشار معمولاً برای مسیرهای کوتاه و صاف بهتر جواب می‌دهد و در مزارعی که امکان افت فشار وجود داشته باشد، کارایی نخواهد داشت.

انواع قطره‌چکان از نظر دبی خروجی

تمامی قطره‌چکان‌ها از نظر دبی خروجی نیز دارای طبقه‌بندی هستند. در دسته اول دریپر‌های دستی و در دستهٔ دوم در یپر‌های اتوماتیک هستند که دبی خروجی در آن‌ها به‌صورت دستی یا اتوماتیک تنظیم می‌شود.

• قطره چکان کشاورزی دستی

همان‌طور که گفته شد، قطره‌چکان‌ها از نظر دبی خروجی نیز دسته‌بندی شده هستند. در دسته اول، قطره‌چکان‌های دستی قرار دارند. ساختار این نوع محصول به نسبت دیگر نوع‌ها بسیار ساده‌تر و روندی پیش پا افتاده‌تر دارد. بزرگ‌ترین تفاوت قطره‌چکان دستی با قطره‌چکان اتوماتیک در اتوماتیک بودن دبی خروجی است. به زبان ساده‌تر، در این مدل درواقع میزان خروجی آب به‌صورت دستی و توسط خود شما باتوجه‌به پیچ تعبیه شده بر رویان باید تنظیم شود. امری بدیهی است که با تنظیم دستی سیستم آبیاری قطره‌ای در باغ‌هایی با مساحت بزرگ به مشکل بر می‌خورید؛ اما این نوع از قطره‌چکان دارای دو مزیت مهم است که خالی‌ازلطف نیست در ادامه به آن اشاره کنیم:

1. مزیت این دریپرها این است که با تغییر فشار آب می‌توانید با تنظیم دبی خروجی میزان، آب خروجی را کنترل کنید تا زمین شما از آبیاری یکسان و یکنواختی بهره‌مند شود.
2. دومین مزیت آن نیز اقتصادی بودن آن‌ها است و قیمت آن‌ها نسبت به دریپرهای اتوماتیک پایین‌تر است.

• قطره چکان کشاورزی اتوماتیک

دومین نوع قطره‌چکان‌ها، نوع اتوماتیک این محصول است که در واقع باتوجه‌به عددی که بر روی آن‌ها نوشته می‌شود می‌توان آن‌ها را از یکدیگر متمایز کرد. به زبان ساده، در واقع اتوماتیک بودن این نوع دریپرها یعنی اینکه دبی خروجی آن‌ها از پیش تعیین شده است. در این صورت چه اتفاقی می‌افتد؟ اگر فشار سیستم آبیاری قطره‌ای افت کند، قطره‌چکان به طور اتوماتیک میزان آب خروجی را کنترل کرده و حتی می‌تواند به طور کامل آن را قطع کند.

در قطره‌چکان‌های اتوماتیک می‌توانید به طور خودکار آبیاری یکنواختی خواهید داشت و دیگر نیاز نیست برای تنظیم آن‌ها زمان زیادی صرف کنید که برای زمین‌های کشاورزی وسیع‌تر انتخاب هوشمندانه‌ای است. تنها عیب قطره‌چکان‌های اتوماتیک متأسفانه قیمت بالاتر آن‌ها نسبت به دسته اول است.

گرفتگی قطره چکان ها

یکی از بزرگ ترین عیب های سیستم آبیاری قطره ای، گرفتگی قطره چکان ها است. به دلیل رسوب املاح و مواد معدنی موجود در آب تشکیل جلبک ها در درون قطره چکان اتفاق می افتد. برای رفع این مشکل میتوان از سیستم فیلتراسیون استفاده کرد.

این سیستم از تشکیل جلبک و رسوب املاح در داخل قطره چکان جلوگیری می کند. همچنین جالب است بدانید از این سیستم در انواع قطره چکان آبیاری استفاده میشود. شایان به ذکر است که برای نابودی جلبک ها میتوانید از روش اسید شویی نیز استفاده کنید. توجه داشته باشید که مقدار اسید نباید زیاد باشد. در این صورت گیاهان لطمه می بینند.

مزایای استفاد ه از قطره چکان کشاورزی

قطره چکان کشاورزی یک روش آبیاری کشاورزی است که باعث کاهش مصرف آب، افزایش عملکرد محصول و کاهش هزینه های کشاورزی می شود. مزایای استفاده از قطره چکان کشاورزی عبارتند از:

۱. کاهش مصرف آب: با استفاده از قطره چکان کشاورزی، آب مستقیماً به سمت ریشه گیاهان می رود و بدون هدررفت به خاک نفوذ می کند. این باعث کاهش مصرف آب و افزایش بهره وری در مصرف آب می شود.

۲. افزایش عملکرد محصول: با استفاده از قطره چکان کشاورزی، رطوبت بهتر و درست تر به گیاهان ارائه می شود، که باعث افزایش عملکرد محصول می شود.

۳. کاهش هزینه های کشاورزی: استفاده از قطره چکان کشاورزی باعث کاهش هزینه های مربوط به تأمین آب و انرژی برای آبیاری می شود. همچنین، کاهش نیاز به کود و سموم شیمیایی نیز باعث کاهش هزینه های کشاورزی می شود.

۴. کاهش آلودگی زیست محیطی: استفاده از قطره چکان کشاورزی باعث کاهش آلودگی زیست محیطی ناشی از انتشار کود و سموم شیمیایی در آب و خاک می شود.

۵. کاهش تنش های گیاهی: استفاده از قطره چکان کشاورزی باعث کاهش تنش های گیاهی مانند خشکی و بی‌آبی می شود، که باعث بهبود رشد و توسعه گیاهان می شود.

با توجه به این مزایا، استفاده از قطره چکان کشاورزی می تواند بهبود عملکرد کشاورزی را در دسترسی به منابع آبی و بهبود محیط زیست کمک کند. همچنین، با توجه به اینکه برخی مناطق جهان با کمبود منابع آبی مواجه هستند، استفاده از قطره چکان کشاورزی می تواند به حفظ و استفاده بهینه از آب کمک کند.

در مقایسه با سایر روش های آبیاری کشاورزی مانند سیستم های آبیاری با استفاده از ابزارهای پاششی، قطره چکان کشاورزی دارای مزایای بیشتری است. همچنین، قطره چکان کشاورزی می تواند به اصلاح سیستم های آبیاری که در حال حاضر استفاده می شوند کمک کند، بدین منظور که باعث کاهش هدررفت آب و بهبود کارایی در مصرف آب شود.

در کل، استفاده از قطره چکان کشاورزی یک روش کارآمد و پایدار برای آبیاری کشاورزی است که بهبود عملکرد محصول، کاهش هزینه های کشاورزی و حفاظت از محیط زیست را فراهم می کند.

ویژگی های قطره چکان کشاورزی

قطره چکان کشاورزی یک روش آبیاری که با استفاده از شیارهای کوچک در لوله های آبیاری، آب را به صورت نوارهایی ریز و به طور مستقیم در ریشه گیاهان رها می کند. این روش آبیاری به مزایای زیر معروف است:

1. کاهش هدررفت آب: با استفاده از قطره چکان کشاورزی، آب به صورت مستقیم در ریشه گیاهان ریخته می شود و هدررفت آب به حداقل می رسد. این مزیت باعث می شود تا در مصرف آب صرفه جویی بیشتری ایجاد شود.
2. کاهش رشد علف های هرز: در روش قطره چکان کشاورزی، آب فقط به محدوده ریشه گیاهان ارسال می شود و بخش های دیگر زمین مربوط به علف های هرز، به طور کامل مرطوب نمی شوند. این باعث کاهش رشد علف های هرز و کاهش نیاز به استفاده از کود شیمیایی می شود.
3. افزایش کیفیت محصول: با تغذیه دقیق و موثر گیاهان، می توان کیفیت محصول را بهبود بخشید. این مزیت باعث می شود تا محصولاتی با کیفیت بهتر و مقاومت بیشتری در برابر بیماری ها و آفات تولید شود.
4. کاهش هزینه های کشاورزی: استفاده از قطره چکان کشاورزی باعث کاهش هزینه های کشاورزی شده و بازدهی بهتری در بخش کشاورزی فراهم می کند. این به دلیل کاهش مصرف آب، افزایش بهره وری در استفاده از کود و کاهش هزینه های نگهداری و تعمیرات است.

کلام پایانی

در این مقاله موضوعات مختلفی را در جهت آشنایی با قطره‌چکان‌ها و سیستم آبیاری هوشمندانه قطره‌ای موردبحث و بررسی قرار دادیم. امیدواریم که با خواندن این مطالب توانسته باشیم موضوعات مفیدی را برای شما مخاطبان عزیز عنوان کنیم. در انتهای مقاله مروری خواهیم داشت به نکات جامع و کلی در خصوص قطره‌چکان‌ها:

• استفاده از قطره‌چکان‌ها علاوه به‌صرفه جویی در مصرف آب و زمان می‌تواند موجب کیفیت رشد ممتاز درختان شود.
• قطره‌چکان‌ها را می‌توان از نظر شکل ظاهری و نوع عملکرد به چهار دسته قطره‌چکان دکمه‌ای، با مجرای طولانی، صفحه‌ای و چند دهانه‌ای تقسیم کرد.
• قطره‌چکان‌های دستی قیمت مناسب‌تری به نسبت قطره‌چکان‌های اتوماتیک دارند.

قطره چکان ها به طور کلی دارای انواع مختلفی هستند. هر کدام از آن ها دارای ویژگی هایی هستند که با توجه به نیازکاربران تولید شده اند. همچنین برای جلوگیری از رسوب آب در آن ها از سیستم فیلتراسیون میتوان بهره گرفت. قطره چکان ها در واقع  در روش نوین آبیاری نقش بسیار مهمی دارند.