روش های جوشکاری لوله مانیسمان
جوشکاری لولههای مانیسمان، که نقش بسیار مهمی در صنعت و تاسیسات مختلف دارد، قدمی محکم برای استحکام و پایداری سیستمهای انتقال خطوط نفت،گاز و … به شمار میآید. در این مقاله، با جزئیات دقیق به بررسی این فرآیند پرداخته و روشهای مختلف، نکات مهم و الزامات لازم برای جوشکاری لولههای مانیسمان را توضیح میدهیم.انتخاب روش صحیح برای جوشکاری لولههای مانیسمان بستگی به عواملی مانند ضخامت لوله بدون درز، نوع آلیاژ، استفاده نهایی از لوله و استانداردهای کیفی دارد. در این بخش، روشهای رایج جوشکاری را معرفی میکنیم:
1- جوشکاری لولههای مانیسمان با شعله اکسیاستیلن :
جوشکاری لولههای مانیسمان با شعله اکسیاستیلن یکی از روشهای متداول است که با استفاده از شعلهای حاصل از ترکیب اکسیژن و استیلن انجام میگردد. این نوع جوشکاری به دلیل سادگی و عدم نیاز به تجهیزات پیچیده، به عنوان یکی از آسانترین روشها شناخته میشود. در این روش، با تنظیم دقیق نسبت اکسیژن به استیلن، دمای شعله تا ۳۲۰۰ درجه سانتیگراد افزایش یافته که فولاد در دمایی بالاتر از ۱۵۰۰ درجه ذوب میگردد.
2- جوشکاری لوله مانیسمان با گاز بیاثر تنگستن :
جوشکاری لوله مانیسمان با گاز بیاثر تنگستن که با نام TIG شناخته میشود، نیز یکی از روشهای محبوب است. این روش شباهت زیادی به قوس الکتریکی دارد، اما از الکترود تنگستن استفاده میگردد. این روش برای جوشکاری فلزات آلیاژی کاربرد دارد و از مزایای آن میتوان به عدم ایجاد ضایعات اشاره کرد.
3- قوس الکتریکی :
یکی دیگر از روشهای رایج برای جوشکاری لولههای مانیسمان، استفاده از قوس الکتریکی است. در این تکنیک، با بهکارگیری جریان برق مستقیم یا متناوب، مفتول فلزی در محل اتصال دو لوله ذوب شده و موجب پیوند لولهها میگردد. این روش برای لولههای مانیسمان با ضخامت بالا مناسب است و از مفتولی همجنس لولهها استفاده میگردد.
4- جوشکاری لب به لب :
روش جوشکاری لب به لب نیز برای اتصال لولههای مانیسمان کاربرد دارد. در این روش، لبههای دو لوله که باید به هم متصل گردند، به دقت روبهروی هم قرار گرفته و سپس با استفاده از اشکال مختلف شیار، به هم متصل میشوند. این روش بیشتر برای لولههایی با قطر یکسان استفاده میگردد.
5- جوشکاری با قوس فلزی محافظ :
جوشکاری با قوس فلزی محافظ یا دستی نیز یکی از روشهای دیگر است که در آن، قوس الکتریکی بین روکش شار الکترود و قطعه کار ایجاد میگردد. در این روش، از یک گاز محافظ برای کاهش تماس فلز مذاب با اکسیژن و نیتروژن استفاده میگردد و برای لولههای مانیسمان با ضخامتهای مختلف مناسب است.
6- جوشکاری با بوشن :
در انتها ، برای جوشکاری لولههای مانیسمان کوچکتر از ۲ اینچ، از بوشن استفاده میگردد. لولهها در دو طرف بوشن قرار گرفته و لبه بوشن به لوله جوش داده میشود. این روش برای لولههای کوچک کاربرد دارد.
در هنگام جوشکاری لوله مانیسمان، لولهها میتوانند در وضعیتهای مختلفی قرار گیرند؛ از جمله افقی متحرک، عمودی ثابت، یا افقی ثابت. در هر حالت، موقعیت الکترود و لولهها نقش مهمی در کیفیت نهایی جوش دارد.
الزامات و نکات مهم در جوشکاری لولههای مانیسمان
جوشکاری لولههای مانیسمان نیازمند رعایت نکات و الزاماتی است تا ایمنی و کیفیت جوش تضمین شود. برخی از این نکات مهم عبارتند از:
- آمادهسازی لولهها: لبههای لولهها باید قبل از شروع جوشکاری به طور کامل تمیز شده و از هر گونه آلودگی، چربی، زنگزدگی و رنگ عاری باشند.
- پیش گرم کردن: در برخی موارد برای جلوگیری از ترک خوردن لولهها، نیاز است قبل از جوشکاری آنها را گرم کرد.
- انتخاب الکترود یا مفتول مناسب: نوع الکترود یا مفتول باید بر اساس نوع آلیاژ لوله و روش جوشکاری انتخاب شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
- تنظیم صحیح جریان و ولتاژ: تنظیمات صحیح جریان و ولتاژ دستگاه جوشکاری برای ایجاد جوش با کیفیت بالا ضروری است.
- اجرای تکنیک جوشکاری مناسب: هر روش جوشکاری تکنیکهای خاص خود را دارد که باید به درستی اجرا شوند.
- بازرسی و تست جوش: پس از اتمام جوشکاری، کیفیت جوش باید با استفاده از روشهای مختلف مانند تست التراسونیک یا رادیوگرافی بررسی شود تا از عدم وجود نقص اطمینان حاصل گردد.
موارد استفاده از جوشکاری لوله مانیسمان
جوشکاری لولههای مانیسمان در صنایع متعددی مورد استفاده قرار میگیرد و به دلیل استحکام و دوام بالا، برای پروژههای حساس و مهم بسیار مناسب است. برخی از کاربردهای اصلی این لولهها در صنایع مختلف عبارتند از:
- صنعت نفت و گاز: برای خطوط لوله انتقال نفت، گاز و فرآوردههای نفتی، لولههای مانیسمان به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و خوردگی استفاده میشوند.
- صنعت پتروشیمی: در خطوط لوله انتقال مواد شیمیایی و پتروشیمی، این لولهها به دلیل مقاومت در برابر مواد شیمیایی و دماهای بالا، انتخاب مناسبی هستند.
- صنعت آب و فاضلاب: در خطوط لوله انتقال آب آشامیدنی، فاضلاب و آبهای صنعتی، استفاده از لولههای مانیسمان به دلیل عدم وجود درز و احتمال نشتی، بسیار رایج است.
- تاسیسات ساختمانی: برای سیستمهای لولهکشی آب، فاضلاب، گرمایش و تهویه مطبوع، لولههای مانیسمان به دلیل استحکام و دوام بالا، انتخاب مناسبی هستند.
- صنایع تولیدی: برای خطوط لوله انتقال مواد اولیه، محصولات نهایی و سیالات مورد استفاده در فرآیندهای تولید، لولههای مانیسمان به دلیل قابلیت اطمینان بالا، بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
- صنعت نیرو: در بویلرها، کندانسورها و مبدلهای حرارتی، استفاده از لولههای مانیسمان به دلیل مقاومت در برابر دما و فشار بالا، ضروری است.
موقعیت لوله مانیسمان در هنگام جوشکاری
موقعیت لولههای مانیسمان در حین جوشکاری میتواند به صورتهای مختلفی تنظیم گردد:
- افقی ثابت: در این روش، لولهها به طور افقی و در یک وضعیت ثابت قرار میگیرند و الکترود پیرامون آن میچرخد.
- افقی متحرک: در این شیوه جوشکاری، لوله حول محور خود دوران مینماید در حالی که الکترود در جای خود باقی میماند.
- عمودی یا ثابت: در این حالت، لولهها به صورت عمودی و بدون حرکت قرار میگیرند و الکترود به شکل افقی حول نقطه جوش حرکت میکند.